Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2010

O TΡΥΓΟΣ






Ο τρύγος είναι η τελευταία φάση της δραστηριότητας της
αμπελοκομίας και αφορά το μάζεμα των σταφυλιών. Ο
καθορισμός του χρόνου του τρυγητού έχει μεγάλη σημασία
για την ποιότητα των σταφυλιών. Σε γενικές γραμμές ο
τρύγος γίνεται τους μήνες Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Τα
σταφύλια που είναι έτοιμα για μάζεμα πρέπει να είναι
ώριμα και ο βαθμός ωριμότητας βρίσκεται είτε εμπειρικά
με το μάτι, ή με δοκιμή στη γεύση, είτε με χημικές
μεθόδους όπως είναι η πυκνομέτρηση (γραδάρισμα),
όταν έχουμε να κάνουμε με σταφύλια που προορίζονται
για παραγωγή κρασιού.



Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του Γρηγοριανού
ημερολογίου, με διάρκεια 30 ημερών.Ο τρυγητής είναι
η πιο γνωστή και διαδεδομένη από τις ονομασίες του
Σεπτεμβρίου στο λαϊκό καλαντάρι και συνδέεται βέβαια
με τον τρύγο» την κύρια αγροτική απασχόληση το μήνα
αυτό. Στην εικονογραφία των Μηνών ο Σεπτέμβριος
παριστάνεται ως τρυγητής με το τρυγοκόφινο, να τρυγάει
ο ίδιος ή να πατά σταφύλια στο πατητήρι, περιστοι-
χισμένος από άνδρες και γυναίκες σε ευθυμία που
τρυγούν τον μεθυστικό καρπό του αμπελιού.



 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Παραδοσιακά τα τρυγημένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε
ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) ή σε μεγάλα πλαστικά
δοχεία. Για την κοπή των τσαμπιών χρησιμοποιούνται
ειδικοί σουγιάδες, ψαλίδια ή λεπίδες. Στην ελληνική
ύπαιθρο ο τρύγος, μαζί με το πάτημα των σταφυλιών που
τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες
αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή,
συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα.



 
 
 
 
 
 
 
 
 





Ο τρύγος (τρυγητός, τρύος, βεντέμα, καμπανολόημα)
είναι μια εποχιακή εργασία που, όπως και ο θερισμός,
απαιτεί πολλά χέρια. Διαδικασία συμμετοχική, εκτός
από τους ιδιοκτήτες όλοι οι συγγενείς αλλά και φίλοι
βοηθούσαν στο μάζεμα των σταφυλιών και έτσι αξιοποιούσε
στο παρελθόν τον θεσμό της αλληλοβοήθειας.
Ο νοικοκύρης έπρεπε να εξασφαλίσει καλάθια και αχθοφόρα
ζώα, να ετοιμάσει τα εργαλεία(τρυγοκόφινα,τρυγολόγους),
να φροντίσει για φαΐ και το κρασί, να καθαρίσει το
πατητήρι κ.α.





 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Στις τοπικές αγροτικές κοινωνίες ο τρύγος ήταν συνήθως
αργία και για τα σχολεία και τα παιδιά συμμετείχαν με
χαρές και με τραγούδια. Την καθολική και πυρετώδη
συμμετοχή της κοινότητας αποδίδει η παροιμιακή φράση
«θέρος, Τρύγος, Πόλεμος». Η συμμετοχή όλων των
κατοίκων του οικισμοί) αναδείκνυε τον τρύγο σε
ευχάριστη εργασία, που συχνά έπαιρνε τον χαρακτήρα
πανηγυριού






Μετά το κόψιμο γινόταν η μεταφορά στα πατητήρια. Το
πατητήρι διαφέρει από περιοχή σε περιοχή ως προς το
σχήμα και την χωρητικότητα. Αλλου είναι κτιστή
παραλληλεπίπεδη δεξαμενή με κλίση του δαπέδου προς
την πλευρά απ' όπου εξέρχεται ο μούστος., αλλού
είναι ένας ξύλινος ή πλεχτός φορητός κάδος που
τοποθετείται κατά το πάτημα πάνω σε κτιστή δεξαμενή
μέσα στην οποία ρέει ο μούστος, το πάτημα των
σταφυλιών γίνεται από όλους,και είναι αρκετά διασκεδα-
στικό και ιδιαίτερα για τα παιδιά....






























Ο μούστος μεταφέρεται και αποθηκεύεται συνήθως σε
μεγάλα ξύλινα βαρέλια, που έχουν πλυθεί και απολυμανθεί
με θειάφι ή έχουν ρετσινωθεί. Μέσα εκεί ο μούστος βράζει,
ζυμώνεται και γίνεται κρασί. Για την βελτίωση της ποιότητας
του κρασιού και για την συντήρηση του χρησιμοποιούνται
διάφορες ουσίες και εφαρμόζονται ποικίλες πρακτικές,
Συνήθως το βαρέλι με το κρασί αφού ελέγχεται η πυκνότητα
του μένει ανοιχτό και σφραγίζεται ύστερα από σαράντα μέρες.
Η πρώτη δοκιμή του γίνεται τη μέρα του αγίου Δημητρίου,
26 Οκτωβρίου, ή στις 3 Νοεμβρίου, του αγίου Γεωργίου
του Μεθυστή.



 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ο τρύγος είναι μία μοναδική ευκαιρία για να συμμετάσχει
κανείς στην διαδικασία δημιουργίας του κρασιού. Είναι
επίπονη και καθόλου εύκολη, ωστόσο φέρνει τον άνθρωπο
όσο πιο κοντά στο κρασί γίνεται. Στο τρύγο συμμετέχουν
τόσο η οικογένεια όσο και συγγενείς και φίλοι,και
πλαισιώνεται από χαρά, κέφι, ξεφάντωμα! Είναι μια γιορτή,
ένα πανηγύρι, που συμμετέχει ο άνθρωπος θέλοντας να
ευχαριστήσει τη φύση για όσα του προσφέρει.Κι αν
είστε από τους τυχερούς που φέτος θα βοηθήσετε στο τρύγο
και στο τέλος της ημέρας κουραστείτε, είστε πιασμένοι και
γεμάτοι χτυπήματα και μελανιές, να σκεφτείτε ότι ήσασταν
μέρος της μαγείας μίας (ακόμα) νέας εσοδείας κρασιού!...